.jpg){kind=icon}
.png?width=80&height=80&quality=100){kind=icon}
.png?width=80&height=80&quality=100){kind=icon}
ĐÀN VĨ CẦM (ĐÀN VIOLIN): NỮ HOÀNG CỦA CÁC LOẠI NHẠC CỤ
Đàn Violin là gì?
Đàn Violin là một loại nhạc cụ bộ dây được yêu thích nhất thế giới, đàn làm bằng chất liệu gỗ và còn được gọi với tên khác là đàn Vĩ cầm, Vi ô lông. Với thiết kế đẹp, nhỏ nhắn, những cây đàn Violin được mệnh danh là nữ hoàng của các loại nhạc cụ. Đàn Violin thường được chơi trong các dàn nhạc, ban nhạc, nhóm nhạc, hoặc như một nhạc cụ độc tấu.
Violin có hình dáng dài, mảnh và có lỗ thoát âm giúp đàn phát ra âm thanh khi chơi. Để tạo ra âm thanh, người chơi sẽ kéo hoặc gẩy đàn bằng tay phải và bấm nốt trên đàn bằng tay trái. Âm nhạc mà những cây đàn Vĩ cầm đưa đến cho người nghe những cảm giác nhẹ hành thanh thoát bay bổng.
Việc chơi đàn Violin yêu cầu kỹ thuật cao và kỹ năng âm nhạc, và nó được sử dụng trong nhiều thể loại nhạc khác nhau, từ nhạc cổ điển cho đến nhạc dân gian và nhạc pop.
Cấu tạo của đàn Violin
Về cơ bản đàn Violin gồm 10 bộ phận cần đàn (Fingerboard), hộp đàn, ngựa đàn, dây đàn, khóa đàn, Soundpost, tựa đàn, gối đàn, cây vĩ.
- Cần đàn: Cần đàn là nơi đặt các phím đàn khi bấm dây đàn để phát ra các nốt nhạc khác nhau. Cần đàn hình dạng thuôn ở đầu và mở rộng dần ra phía sau. Thông thường cần đàn được làm từ gỗ mun. Chi tiết hơn thì cần đàn là phần dài hình trụ, thường được làm bằng gỗ mun hoặc gỗ hồng sắc, có nhiều các đốt gỗ lồi lên và nhấn xuống để giúp người chơi đàn bấm các nốt nhạc đúng cách. Cần đàn cũng có một phần tay cầm ở đầu phía trên của cần, được làm bằng gỗ mun, được mài mòn và trơn tru để người chơi đàn có thể dễ dàng cầm nắm.
- Hộp đàn: Hộp đàn được làm từ gỗ, mặt trước của hộp đàn được khoét 2 khe F để kết hợp với hộp đàn cộng hưởng âm thanh để phát ra tiếng đàn. Gồm 2 mặt, mặt trước có thể được làm từ gỗ thông (Spruce) và mặt sau và hông làm từ gỗ cây tùng (Maple). Các loại gỗ này được sử dụng như một công thức phổ biến để làm đàn Violin. Hộp đàn hay còn được gọi là phần thân của đàn, có hình dạng dài, mảnh, lượn cong với hai bên cong vào bên trong, cùng với lỗ điều chỉnh độ cao giữa hai bên. Thân đàn được chia thành hai phần bởi một vật liệu gỗ giúp tạo độ cứng và độ ổn định cho đàn.
- Ngựa đàn: Ngựa đàn giống như một chiếc cầu để chuyển tiếp sóng âm truyền từ dây đàn xuống hộp đàn, ngựa đàn là một trong những yếu tố quan trọng để quyết định chất lượng âm thanh của một cây đàn Violin. Là phần đặt giữa cần đàn và thân đàn, là một chiếc ngựa gỗ có một số lỗ nhỏ, giúp người chơi dễ dàng điều chỉnh độ cao của các dây. Ngựa đàn được căn chỉnh đúng vị trí trên thân đàn để đảm bảo độ cao và độ căng của các dây đàn là đúng.
- Dây đàn: Là những sợi dây được làm bằng thép hoặc tơ tằm, được căng trên cần đàn để tạo ra âm thanh. Thường có 4 dây, từ thấp đến cao: G, D, A, E. Các dây đàn được điều chỉnh độ căng để phù hợp với âm thanh và phong cách chơi đàn của người chơi.
- Khóa đàn: Khóa đàn Violin có cấu tạo đơn giản hơn khóa đàn Guitar. Nhưng tác dụng tương tự điều chỉnh cao độ của dây đàn Violin
- Tựa cằm, gối đàn: Là 2 bộ phận dùng để giữ ổn định đàn Violin. Tựa cằm có thể làm bằng gỗ hoặc bằng nhựa là nơi đặt cằm, gối đàn là bộ phận có thể tách rời giúp người chơi giữ đàn chắc chắn hơn trên vai. Người chơi đàn có thể sử dụng và có thể không sử dụng.
- Cây Vĩ: Vĩ đàn gồm 2 phần cơ bản là phần lông vĩ và phần que vĩ. Lông vĩ được căng lên nhờ vặn con ốc ở cuối vĩ. Vĩ là một phần rất quan trọng của Violin, một cây vĩ tốt có thể đem lại những trải nghiệm tuyệt vời và mang trong mình giá trị bằng cả cây đàn. Lông vĩ nếu không được chà nhựa thông khi bạn lấy vĩ kéo vào dây đàn sẽ không thể phát ra tiếng đàn vì giữa lông vĩ và dây đàn không hề có ma sát, tiếng đàn chỉ phát ra khi có sự ma sát giữa vĩ đàn và dây đàn. Nhựa thông cần được chà định kỳ để cho ra chất lượng âm thanh tốt nhất.
Các phụ kiện khác bao gồm bộ điều chỉnh dây (hay còn gọi là khóa dây), bu lông cánh tay và đầu đàn, các khóa để giữ dây đàn, phím đàn và các đinh tán để giữ dây đàn trên thân đàn. Những thành phần này cùng tạo nên một cây đàn violin hoàn chỉnh, với âm thanh đẹp và độ ổn định tốt.
Đàn Violin có mấy dây?
Đàn Violin gồm có bốn dây, mỗi dây cách nhau một quãng năm đúng.
Loại đàn Violin dùng cho người lớn thường được gọi là size 4/4 với chiều dài khoảng từ 60 cm, chiều rộng khoảng từ 20 cm, cần kéo hay còn gọi là cây vĩ thường được làm bằng lông đuôi ngựa đối với những cây violin bình thường, ngoài ra đối với những cây cao cấp thì còn có thể làm bằng vây của cá voi, ngày nay với cộng nghệ hiện đại, các nhà sản xuất đã sáng tạo ra một loại sợi hóa học có tính đàn hồi cả bền hơn.
Lịch sử ra đời của đàn Violin
Violin hay còn có tên gọi khác là vĩ cầm, đây là một nhạc cụ bộ dây, theo ghi nhận của lịch sử thì nhạc cụ bộ dây này đã xuất hiện từ rất lâu. Từ những cây đàn có cấu trúc đơn giản và còn chưa được nhiều người sử dụng, thì hiện nay cấu trúc của Violin đã hoàn thiện hơn và cũng được sử dụng phổ biến hơn.
Nhạc cụ dây theo ghi nhận xuất hiện lần đầu tiên vào thế kỉ thứ IX ở khu vực Trung Á. Song ở các khu vực và quốc gia khác nhau nhạc cụ này sẽ có những đặc điểm khác biệt riêng. Sau đó nhạc cụ dây được phát triển sang các nước khác như Ba Tư, Ả Rập, Bắc Phi và khu vực Châu Âu. Nhạc cụ dây trước đây gồm có 2 dây, cả dây đàn và vĩ đều được làm từ lông đuôi của ngựa. Ở thời điểm này, nhạc cụ dây được chia làm 2 loại là the rebec xuất xứ từ Tây Ban Nha và Ả Rập; loại thứ hai là fiddle, loại nhạc cụ này được sử dụng khá phổ biến ở Châu Âu cho đến thế kỷ XVI.
Vào cuối thế kỷ XV, sự kết hợp của các đặc điểm nhạc cụ dây thời trung cổ đã tạo điều kiện cho sự xuất hiện của 2 họ nhạc cụ gồm the viola da gamba khi chơi được giữ bằng hai đầu gối; và the viola da braccio khi chơi được giữ bởi vai và cánh tay. Không chỉ khác nhau về cách sử dụng đàn trong khi chơi, mà 2 họ nhạc cụ này cũng có sự khác nhau về đặc điểm,cấu tạo và âm thanh. Chính họ nhạc cụ the viola da braccio đã là tiền đề cho Violin xuất hiện vào khoảng 1520 – 1550 ở Ý. Và Ý trở thành “cái nôi”của nhạc cụ Violin. Ban đầu,Violin chỉ được thiết kế và sản xuất với 3 dây, sau này vào năm 1550, đàn mới xuất hiện với cấu tạo gồm 4 dây, đó là thành quả của nghệ nhân Amati.
Cũng chính từ thời điểm này mà Violin đã phát triển mạnh mẽ, thay thế tất cả các nhạc cụ dây khác. Lịch sử âm nhạc phương Tây thời điểm đó cũng chịu những ảnh hưởng sâu sắc bởi kỹ thuật chơi và khả năng biểu diễn đàn Violin. Nhưng thời điểm này, hầu như Violin chỉ được sử dụng cho tầng lớp quý tộc và thương gia.
Ai đã làm ra cây đàn Vionlin đầu tiên?
So với tổ tiên của nó, Violin là một loại nhạc cụ hoàn toàn riêng biệt và có cấu tạo hoàn thiện. Violin không có những biến đổi khác biệt theo thời gian, và đã xuất hiện trong hình thức như ngày nay của nó vào khoảng năm 1550.
Tuy nhiên, không có chiếc Violin nào trong số những chiếc đầu tiên còn tồn tại đến ngày hôm nay. Lịch sử này của Violin được nghiên cứu từ các bức tranh còn lại với hình ảnh mang đặc trưng của Violin.
Hai nhà sản xuất Violin đầu tiên trong lịch sử được ghi nhận đều đến từ miền bắc Italy: Andre Amati đến từ Cremona và Gasparo di Bertolotti đến từ Salon (Gasparo di Salon).
Với hai nhà sản xuất vĩ cầm này, lịch sử của Violin đã đi từ những ngày đầu tiên cho đến khi trở thành một lĩnh vực quan trọng. Violins được tạo ra bởi hai nhà sản xuất này vẫn còn tồn tại đến ngày hôm nay.
Trên thực tế, chiếc Violin lâu đời nhất còn tồn tại đến ngày nay là một trong những chiếc được tạo nên bởi Andrea Amati vào khoảng năm 1565.
Các loại đàn Violin?
Violin là loại nhỏ nhất cũng như có âm thanh cao nhất trong họ vĩ cầm. Đàn có 4 dây, mỗi dây cách 5 quãng đúng. Đối với cỡ người lớn, dài khoảng 60 cm và rộng khoảng 20 cm. Cây vĩ có dây được làm từ lông đuôi ngựa, ruột cừu, vây cá voi nhưng ngày nay thì thường được chế tạo từ ni-lông tổng hợp. Thân đàn có thể được chế tác từ các loại gỗ khác nhau như gỗ mun, gỗ phong, sợi carbon,… Còn dây đàn thì bằng thép hoặc ni-lông.
Đàn violin đã thay đổi rất nhiều qua các thập kỷ và đã tạo ra nhiều loại đàn khác nhau. Các loại violin có thể được phân loại thành ba nhóm dựa trên các tiêu chí khác nhau: kích thước, thể loại và thời gian. Các loại của đàn violin với những thay đổi chủ yếu là nhỏ về phong cách, giúp người chơi dễ học hoặc lý do về sự phát triển. Một số thay đổi rất dễ để bắt đầu – ví dụ, để thay đổi một cây vĩ cầm âm thanh hiện đại thành một cây đàn đồng quê, về cơ bản bạn chỉ cần thay đổi cây acse trên cây đàn violin từ cây acse cong sang phẳng hơn.
Các loại đàn violin khác nhau theo kích cỡ
Đàn violin có kích thước khác nhau chủ yếu để trẻ có thể dễ dàng học đàn violin. Các loại violin có kích thước khác nhau có các kích cỡ khác nhau của violin được ghi lại dưới dạng phân số, kích thước đầy đủ hoặc ‘bốn phần tư’. Violon phân số có thể nhỏ đến 1/64, mặc dù điều này rất hiếm.
Đàn violin nhỏ nhất thường được chơi là 1/16, được sử dụng cho trẻ em từ 3-5 tuổi, tùy thuộc vào độ dài của cánh tay trẻ.
Các kích thước vĩ cầm trên 1/16 bao gồm kích thước 1/10, 1/8, 1/4, 1/2 và 3/4.
Một cách phổ biến để đo kích thước đàn violin phù hợp với trẻ em là lật ngược cây đàn violon lên, và đặt phần sau của cây đàn violon dọc theo cánh tay trái của đứa trẻ. Nếu đứa trẻ có thể chạm đến đầu của đàn, thì cho thấy đứa trẻ sẽ có thể chơi chiếc đàn violin này mà không làm rơi nó, hoặc quá chật chội với cánh tay cùng với quá ít không gian để chơi. Thông thường trẻ em sẽ không chọn đàn violin có kích thước 7/8 và đi thẳng từ một cây vĩ cầm có kích thước 3/4 đến 4/4. Mọi người thường nghĩ một cây vĩ cầm 1/4 có kích thước bằng một phần tư của một cây vĩ cầm 4/4. Sự khác biệt giữa hai kích thước là khoảng một inch.
Đàn violin 4/4 là kích cỡ thông thường cho người lớn Một số người trưởng thành thấy rằng họ phải kéo dài quá nhiều, ví dụ như với hồng hào của họ. Giải pháp cho người có cánh tay và ngón tay ngắn hoặc khớp cứng, có thể là cho kích thước 7/8. Nó nhỏ hơn một chút, nhưng nó có thể thoải mái hơn rất nhiều.
Các loại violin khác nhau theo thể loại
- Đàn Fiddle: Đàn fiddle là một cây vĩ cầm được sử dụng để chơi nhạc đồng quê hoặc nhạc dân gian. Fiddle có một cây cầu phẳng hơn, để cho phép người chơi thực hiện các điểm dừng gấp đôi hoặc gấp ba dễ dàng hơn so với trên một cây cầu vòm cổ điển. Về cơ bản, đàn fiddle và đàn violin là cùng một nhạc cụ, chủ yếu được phân biệt bởi bối cảnh và phong cách chơi nó.
- Đàn violin 5 dây: Đàn violin 5 dây có thể là đàn điện hoặc không, và như tên gọi của nó, nó bao gồm dây thứ 5. Đàn violin 5 dây là sự kết hợp của violin và viola trong một nhạc cụ. Đàn violin năm dây có thể mất một thời gian để thích nghi với người chơi đàn violin bốn dây khi góc mà cây acse kéo dây đàn thay đổi. Loại đàn violin này thích ứng tốt với nhạc đồng quê vì nó cho phép người chơi tạo ra những âm thanh với các nốt thấp hơn.
Các loại violin khác nhau theo thời kỳ, lịch sử
- Đàn violin Baroque: Đàn violin thời kỳ này có góc cạnh thô và cổ nông hơn, vì người ta không sử dụng nhiều phần cằm và vai đặt lên đàn, và dây đàn được căng ra với độ căng khá bằng nhau.
- Đàn violin cổ điển: Đàn violin thời kỳ này có cổ mỏng hơn và góc cạnh đều nhỏ hơn so với thời kỳ Baroque.
- Đàn violin hiện đại: Cổ của đàn violin hiện đại có góc cạnh sắc sảo hơn, gỗ được sử dụng mỏng hơn và nhỏ hơn, và dây được điều chỉnh phù hợp và cao hơn.
Violins cũng có thể được phân loại theo quốc gia mà chúng có nguồn gốc như Trung Quốc, Hàn Quốc, Hungary, Đức và Ý. Những loại violon rẻ tiền hơn thường đến từ Trung Quốc, trong khi loại đắt nhất, Stradivarius, (được đặt theo tên của Antonio Stradivari) đến từ Ý.
