Các yếu tố quyết định chất lượng đàn Piano cũ

Mua đàn Piano secondhand là một lựa chọn đúng và rất kinh tế nếu bạn đam mê Piano nhưng không có đủ điều kiện hoặc bạn thích sưu tầm đồ cũ. Giá thực tế sẽ phụ thuộc vào thiết kế, tuổi tác và chất lượng đàn hiện tại.

Có rất nhiều lý do để bạn quyết định mua đàn Piano cũ nhưng để đảm bảo chất lượng đàn tốt không hề dễ. Vì vậy. bạn nên mua đàn Piano cũ khi:

1. Mua cho trẻ dưới 5 tuổi
2. Đàn Piano của một hãng nổi tiếng & đã được kiểm định chất lượng
3. Bạn chỉ định mua để chơi giải trí, sử dụng nhẹ nhàng vừa phải

• Như thế nào được gọi là đàn Piano cũ tốt?

Tốt về âm thanh, tốt về độ bền, tốt về vật liệu làm ra nó, hay tốt về giá cả phù hợp với xã hội... Nhưng chắc chắn là nó không thể tốt bằng cái mới. Vâng, nó không tốt bằng cái mới dù nhiều người sẽ bảo: sai rồi, đàn mới phải mất vài năm để búa đàn, khung đàn cho tiếng hay và ổn định (búa bớt xốp, khung ổn đinh). Nhưng rõ là mua đàn mới thì tốt hơn đàn cũ bởi đàn cũ thì tiếng không hay hơn sau khi mua về như đàn mới rồi. Và cả chuyện vật liệu làm ra cây đàn, đúng là đàn cũ thường có vật liệu làm ra nó tốt hơn hiện nay (khi người ta bắt đầu cải tiến để giảm chi phí), bởi kiểu cũ là nồi đồng cối đá. Nhưng mua đàn không phải mục đích là mua cái cối đá, bởi lẽ cối đá 70 tuổi thì vẫn là cái cối, nó vỡ thì vứt đi chứ không sửa. Còn đàn 70 tuổi nghĩa là để nó hoạt động được phải sửa, phải thay thế đủ thứ. Và nó có tốt bằng cái mới không? Câu trả lời là không vì cả cách người ta sửa chữa nó lẫn những thứ người ta thay thế cho nó.

Khi mua đàn Piano cũ, bạn nên nhớ: hãy chọn cây đàn tốt nhất, giá cao nhất trong khả năng của bạn. Quan trọng nhất là mục tiêu chơi đàn, dù đàn cũ hay đàn mới thì người chơi cũng nên nghiêm túc trong việc học tập và tìm hiểu. Chất lượng đàn cũng quan trọng nhưng mục tiêu học đàn còn quan trọng hơn. Nếu bạn mua một cây đàn Piano cũ tại Singapore, nó có thể có giá dưới một ngàn đôla tại. Tại Việt Nam, đàn Piano cũ mức giá này rất nhiều.  Tuy nhiên, các nhạc cụ như vậy thường có chất lượng ở mức trung bình, nhiều cây có chất lượng không tốt, âm sắc ít phong phú, đời cũ hoặc bị hỏng nhiều.

Nhạc cụ Secondhand chất lượng kém sẽ nhanh mất giá và giảm chất lượng đi nhanh chóng, vì thế, bạn nên chọn những cây đàn có giá cao hơn. Tốt nhất là mua những cây đàn cũ đời mới, hiện đại và nhà cung cấp uy tín.

• Chất lượng đàn Piano cũ phụ thuộc nhiều vào thương hiệu

Cách duy nhất để chắc chắn về tình trạng đàn Piano cũ là thuê một người thẩm định chất lượng đàn Piano uy tín. Tại các nước phát triển như Nhật Bản, Singapore.. bạn sẽ dễ dàng tìm được kỹ thuật viên chuyên nghiệp kiểm tra đàn nhưng tại Việt Nam thì hơi khó. Chính vì thế mới có chuyện dở khóc dở cười khi nhờ giáo viên chọn đàn. Tại VN, quan trọng nhất là bạn tìm được nhà phân phối uy tín và người bán hàng có TÂM.

Nếu bạn mua đàn Piano cũ xuất xứ từ Nhật và chất lượng còn tốt thì đừng giật mình với con số 50 năm. Vì sự thật là một chiếc đàn cơ có thương hiệu và chất lượng tốt có thể tồn tại gấp 3 lần con số 50 năm nếu người dùng chỉ cần đơn giản là: biết giữ cho đàn đủ khô ráo và hoạt động đều đặn. Thương hiệu đàn Piano cũng là một yếu tố không thể bỏ qua nếu bạn chọn đàn. Yamaha là một thương hiệu nổi tiếng và giá trị bán lại khá cao nhưng nếu xét về chất lượng cao thì Steinway & Sons mới là thương hiệu mạnh nhất.

Một chiếc piano cơ Yamaha mới làm tại Indo giá khoảng 3000 USD. Song nếu dùng số tiền đó, bạn có thể mua cây Yamaha U3A (nó hơn U3E, U3F, U3G, U3H, hơn U3M, hơn UX..) có năm sản xuất khoảng từ năm 1983 đến 1986 (khoảng từ 30 đến 33 tuổi). Những chiếc này tương đối ổn định, cần phục chế ít, khách hàng không cần phải quá lo về chất lượng của chúng, trừ khi nó bị rơi vào "một ông thày lang" có tay nghề phục chế quá tệ mà thôi.
Tuy nhiên, một chiếc đàn cánh dơi (Grand Piano) Steinway & Sons có tuổi đời 100 năm, nhưng được phục chế rất bài bản và thực sự rất đẹp, vô cùng hay (chiếc đàn này được phục chế tại Nhật) được bán với giá hơn 100 ngàn USD (hơn 2,1 tỉ VND). Nếu được tận tai nghe âm thanh của cây đàn này thì bạn sẽ thấy chất lượng âm (Grand Piano) Steinway & Sons cao hơn hẳn những cây đàn Yamaha cũ gần đó.

Vì vậy, thương hiệu Piano cũng là một yếu tố quan trọng quyết định chất lượng đàn. Tùy mục đích sử dụng và số tiền bạn đầu tư mà bạn sẽ chọn cây đàn mang thương hiệu cao cấp hay thương hiệu đàn sản xuất đại trà.  

 

• Các yếu tố còn lại ảnh hưởng đến chất lượng đàn Piano Secondhand :

1. Tần suất sử dụng: Một nhạc cụ mà người chơi ít khi sử dụng sẽ không bị hao mòn nhiều như cây đàn được người chơi thực hành trên 8 giờ một ngày.
2. Người sử dụng: Một người mới bắt đầu sẽ cần tìm hiểu dần về đàn và ít áp dụng hay thử nghiệm những lối chơi chuyên nghiệp như một nghệ sĩ piano. Họ sẽ không thực hành trên đàn, bàn đạp nhiều như người chơi chuyên nghiệp. Cuối cùng là lực bấm phím cũng không mạnh như người chơi đàn lâu năm.   
3. Tay nghề thợ làm đàn: Chất lượng đàn cũ cũng phụ thuộc nhiều vào tay nghề thợ làm đàn, thương hiệu đàn. Với những thương hiệu nổi tiếng, lâu đời thì độ bền cao nhưng một số khác chất lượng không ổn định và đảm bảo, ngay cả khi sử dụng thường xuyên.
4. Nhiệt độ:  Nhiệt độ lý tưởng với đàn Piano là không quá 20 độ C hoặc 69 độ Farenheit. Rất khó để đạt được mức nhiệt này tại Việt Nam, nơi nhiệt độ thay đổi quanh năm - trừ khi có điều hòa liên tục. Nhiệt độ cao khiến một cây đàn Piano bị giảm chất lượng đi nhanh hơn một chút so với ở vùng khí hậu lạnh hơn.
5. Độ ẩm:  Độ ẩm tương đối lý tưởng là từ 40 đến 75%. Tại Việt Nam hay Singapore, độ ẩm tương đối thường là từ 70 đến 80%. Điều đó có nghĩa rằng bạn cần sử dụng thiết bị xử lý ẩm hường xuyên cho đàn Piano của bạn.

Tại Việt Nam hay Singapore, ống sấy đàn thường được sử dụng thường xuyên để cân bằng độ ẩm cho đàn. Tuy nhiên rất nhiều người không biết sử dụng ống sấy Piano đúng cách nên hiện tượng kẹt phím, rỉ sét, hư hỏng các bộ phận bằng gỗ... khá thường xuyên. Hầu hết người bán sẽ nói rằng cây đàn Piano của họ đang trong tình trạng tuyệt vời hoặc tốt nhưng hãy kiểm tra kỹ trước khi mua nhé.

• Các bộ phận dễ bị hỏng nhất.

1. Hammers: Rãnh sâu trên búa làm phím nặng hơn và chất lượng âm thanh kém đi nhiều.

2. Strings: Dây đàn gỉ sét hoặc đứt do tuổi tác hoặc bảo dưỡng kém thì khi thay thế sẽ rất tốn tiền. 

3. Soundboard: Soundboard là bảng gỗ lớn trên mặt sau của đàn Upight hoặc bên dưới đàn Grand. Thanh giằng có thế bị lỏng hoặc rung khi bấm phím là hiện tượng thường gặp nhất. Ngoài ra, Soundboard bị nứt, bị cong vênh cũng là một vấn đề.

4. Pinblocks: Pinblocks là tấm ván gỗ giữ chốt điều chỉnh tại chỗ để giai điệu chuẩn.  Pinblocks bị nứt  hoặc chốt dây bị han, lỏng lẻo làm âm thanh đàn mất sự ổn định >> thông thường hỏng hóc này hầu như không thể sửa chữa được.

5. Ngựa đàn: Đây là một trong hai bộ phận quan trọng nhất của bất cứ cây đàn nào. Người ta căng dây đàn nằm gối lên con ngựa. Những rung động từ cây đàn được truyền qua con ngựa rồi đến mặt đàn. Cả mặt đàn rung động sẽ khuyết đại nguồn âm thanh phát ra từ dây đàn. Vì vậy nếu ngựa đàn bị hỏng > cần thay thế sản phẩm cùng loại.

6. Khung đà gỗ: Khung đà gỗ (Plate): Là hệ thống những cột gỗ được sắp xếp theo hình nan quạt để giữ vững thành đàn và khung sườn hợp kim (frame) để máng dây đàn. Một số cây đàn của những nhãn hiệu chưa thực sự chất lượng thường gia cố thêm một hoặc hai cây đà nằm cắt ngang chỉ nhằm làm cho thành đàn và khung đàn thêm vững chắc mà không tính toán đến vị trí thích hợp để tạo nên sự truyền âm tốt nhất. Vì vậy, chính những thanh đà ngang này lại là lực cản sự rung động của âm thanh khi nó đang được truyền trên các thanh đà dọc hình nan quạt. Sản phẩm của Steinway thiết kế các khung đà gỗ theo nguyên tắc truyền dẫn âm thanh từ một nguồn âm chính tỏa đều ra các vị trí xung yếu của thành đàn. Nhờ vậy, người nghe có cảm giác như âm thanh được truyền đi từ các ngón tay của người biểu diễn đến xung quanh thành đàn rồi tràn ngập khán phòng.

Khung đà gỗ thường được làm bằng sắt và hỗ trợ cấu trúc của toàn bộ thiết bị. Trên một chiếc đàn Piano cũ, khung đà gỗ có thể lệch ra khỏi khung và làm suy yếu pinblock. Khi đó việc điều chỉnh đàn sẽ rất khó khăn, nhiều trường hợp không thể điều chỉnh đàn được.  

Cuối cùng chúng tôi muốn khuyên bạn: Nếu có điều kiện, đàn Piano mới vẫn là sự lựa chọn tốt nhất. Nhưng vì một lý do nào đó mà bạn không thể mua đàn Piano mới thì chọn đàn Piano cũ cũng là một giải pháp không tồi. Tiết kiệm tiền, có cơ hội sở hữu những cây đàn chất lượng cao giá rẻ, có cơ hội tìm hiểu và khám phá thế giới cũng như lịch sử của những cây đàn Piano cũ....